İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, mevcut düşük faizli ekonominin kurda patlama yapmaması için yapılması gereken tek işin kur korumalı mevduat olduğunu vurgulayarak, “KKM’de dolaşan mevduat bu kadar büyüdü. Öyle ki, şimdi bitirirseniz, kurun hangi seviyeye geleceğini hiçbirimiz bilemeyiz. Bu üründe kalın, yavaş yavaş bitmesi gerekiyor. TL’ye güven sağlanmalı ve kademeli olarak tamamlanmadan döviz beklentisi kırılmalıdır. Dövizde artış olmayacak. Bu, tasarruf sahibinin ‘Türk lirası faizleri bana daha cazip geliyor’ fikrinin uyandırılmasıyla sona eriyor.
SEÇİMDEN SONRA ORMANDAN ÇIKIYORUM
Geçen hafta düzenlenen Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Ortan, KKM’nin 2001’deki gibi bir kur krizinin garantisi olduğunu söyledi. , “Öngörmüyoruz. Çünkü aklı başında bir ekonomiye gelen her yönetici, bunun için bir çıkış stratejisi yapmak zorundadır. Kimsenin kasıtlı olarak böyle bir krize neden olacağını düşünmüyorum. Herkes ortak akılla hareket edeceklerini, oyuncuları dinleyeceklerini söylüyor. O yüzden böyle bir risk görmüyorum” dedi.
Yüzde 8,5’e düşen politika faizinin ne mevduat ne de kredi tarafında karşılığı olmadığını anlatan Ortan, “Kredi faizlerinin düşürüldüğü dönemde bunun daha fazla kredi vermek için mi yapıldığı konusunda tereddütlerimi dile getirdim. veya kredilere erişmek için. Bu korktuğum şekilde oldu. Bankaların mevduat ve kredileri arasındaki marj kötüleştiği için bankalar kredileri azalttı. Ortan, bankaların çekirdek bankacılıkta boşa para harcadıklarını da vurguladı.
Yüzde 8,5 politika faizine bağlı bir kredi politikası izlendiğini hatırlatan Aran, “Bu miktarın 1,4 katı ile 1,8 katı arasında kredi vermezseniz ceza ödemek zorunda kalırsınız. Bu nedenle kredilerde sınırlamalar vardır. Ancak mevduat limiti kaldırıldığında Türkiye’de mevduat faiz oranları yüzde 30’a geldiğinde o kredi limiti 13.80 – 17.80 bandında kalıyor ama kredi verebilecek duruma geldiğinizde mevduatınızı yüzde 30 ile çekebiliyorsunuz. müşterinden 13 al, 80 ile kredi vermen gerekiyor. Bu yapılamayınca orta-mevduat/kredi aralığındaki bankacılık marjı bozulunca bankalar kredileri azalttı.”
HAZİRAN AYINDAN SONRA SİSTEM RAHAT
Hakan Ortan, kredilerdeki düşüşün gerekçesini şöyle açıkladı: “Neden azalttılar? 700 milyar kredi portföyünüz varsa ve 70 milyarı bu şekilde verirseniz 10 ay sonra tam zarar eden banka olursunuz. Yıl sonuna geldiğinizde bilançonuz zarar görür. Yani 70 milyar yerine 7 milyara düşürürseniz daha uzun ömürlü olursunuz. Bankalar artık topladıkları mevduattan ve verdikleri kredilerden kaybettikleri tutarı kendi kredi büyüklüklerine göre azaltarak politikanın iyileşmesini ve normalleşmesini bekliyor.”
Kredi faizlerinin normalleşmesi ve sıkışıklık için haziran ayını işaret eden Aran, “Haziran’dan sonra sistem rahatlıyor. Bu nedenle ekonomideki tüm aktörler haziran ayına kadar olan süreci atlatacak güçte. Hepsinin ekonomik gücü, esnekliği var. Bankalar da uzun vadeli destek veremeyebilir ama şu anki 30 gün, 45 günde bir sıkıntı yok” dedi.
BANKALAR BANKACILIKTA ZARAR VERİYOR
Bankalar yüksek kârları ile her zaman gündemdedir. Bu da kredi sıkışıklığının zirve yaptığı bir dönemde okların bankalara çevrilmesine neden oluyor. Bu bahiste bankaların kazandırdığı maddelere işaret eden Ortan, “Bankalar her zaman kar etmiyor. Karın nereden geldiğine değinecek olursak, kazanç kalemlerini ayırmadan ‘her zaman kazandırıyor’ diyebilirsiniz. Ancak bankalar ana faaliyet alanları olan mevduat ve borç verme işlemlerinden ne kadar kar elde ediyor? Elinde tuttuğu enflasyona endeksli kağıtlardan ne kazanıyor? Ayrıca bu formda diğer borsaların volatil olması ve döviz kurlarının volatil olması ile karı ayırdığınızda bankaların asıl bankacılık konusunda israf ettiğini göreceksiniz.
ENFLASYONLA ÇOK YAŞAMAK ZORUNDAYIZ
Genel Müdür Ortan, bir yıl sonra yeniden seçim düşünen hiçbir hükümetin enflasyonla bu kadar kararlı mücadele edemeyeceğini de belirterek, şöyle devam etti: Enflasyonla mücadelenin toplumsal maliyetleri var. Topluma bu maliyetleri ancak çok güçlü olduğunuzda anlatabilirsiniz. Hele şimdi böylesine yaralı ve travma geçirmiş bir toplumu kimse anlatamaz. Bu nedenle zorunlu enflasyonun uzun vadede çözülmesi gerektiğini düşünüyorum.”
KURULUNA HER AY 200 MİLYON TL ÖDÜYORUZ
Dönemin para politikası gereği en az 5 yıl vadeli TL faizli kağıtta en çok sabitlenen bankanın İş Bankası olduğu bilgisini veren Ortan, “Çünkü İş Bankası dövizden kovamayan en büyük banka. bilançosundan mevduat. Döviz mevduatı 131 milyar dolar ve mevcut politikalar bankayı döviz mevduatı ile cezalandırıyor. Dolayısıyla bu alanda en çok komiteye ödeme yapan bankayız, elinde en çok tahvil tutan bankayız. Bu nedenle müşterinin tercihine, döviz mevduatını tercih eden müşterilerimizin tercihine saygı duyuyoruz. Döviz ise döviz, TL ise TL’dir. Cezayı ödeyeceğiz dedik. Her ay o cezayı ödüyoruz. Bunun için her ay Merkez Bankası’na 200 milyon TL ödüyoruz. İhtiyacımız kadar kağıt alıyoruz. Banka olarak mevcut müşterilerimizin bu tercihinin bize bir maliyeti var” dedi.
PARANIZI NASIL HARCAYACAĞIMIZI BİLMİYORUZ
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, enflasyonun 5 yıldan önce sağlıklı bir şekilde tek haneli rakamlara inmeyeceğini belirterek, “Tek hanelere düşürebilirsiniz ama gözünüzü oyarak her şeyi düşürürsünüz. Enflasyon 5 yıldan önce sağlıklı bir şekilde tek haneli rakamlara inmiyor. Çünkü o fırsatı biraz kaçırdık. Enflasyon yüzde 19 iken bunu konuşuyor olsaydık başka şeyler söylerdim. Ama yüzde 85’lere çıkan ve şimdi yüzde 43’lere inecek olan enflasyondaki başarımızla övünürken, bunları konuşurken işler daha da zorlaşıyor. 40-50 bandında enflasyonun yapışkan etkisi de vardı. Enflasyonun en az 2,3 yıl daha 40-50 bandında devam etmesi beni daha çok endişelendiriyor” dedi.
Enflasyonun 3 yılda aşılabileceğini belirten Ortan, “Çünkü yerli katma değerli üretimi desteklemek için yatırım yapmak gerekiyor. Ayrıca kendi zamanı vardır. Sonra geri dönüşü aşama aşamadır. Sonra üretimi artırdığınızda, üretimdeki katma değeri artırdığınızda işlerin düzelmeye başladığını görüyorsunuz. Para harcamayı bilmiyoruz. Parayı gerçek mekanda harcarsak ve gerçek mekanda harcadığımız paranın faydasını görürsek ekonomide iyileştirilemeyecek hiçbir şey yoktur. Yeter ki yanlış yere, yanlış ve zamansız projelere para harcamayalım” dedi.
